User:Artemis Andromeda/sandbox/Mlynow
Mlynow
Etymology
[edit]The name Młynów comes from Młynarska Street, which translates from Polish to Windmill Street. It refers to the large presence of windmills in the area between 18th and 20th centuries.[1]
History
[edit]
In the High Middle Ages, the area of modern Młynów was part of the land estate belonging to the nearby village of Wielka Wola.
In 1575, the fields, currently within boundaries of neighbourhoods of Młynów, Koło, and Powązki, was set up as the location for the proceedings of the election seym, during which nobility members elected a monarch of the Polish–Lithuanian Commonwealth. The first proceedings lasted from November to October 1575, when Anna Jagiellon and Stephen Báthory were chosen as the co-rulers. Between 16th and 18th centuries nine more rulers were chosen there. The last election took place there in 1764, when Stanisław August Poniatowski was chosen as the ruler.[2]
In 1792 in Młynów, next to the Powązki Cemetery were opened the Evangelical Augsburg Cemetery and the Evangelical Reformed Cemetery.[3] At the former, in 1835 was founded the Halpert Chapel, dedicated as a mausoleum to the Halpert family.[4] In 1839 nearby was also opened the Caucasian Islamic Cemetery.[5]
In the 18th century, the area was settled by Germans and Dutch, who then established there a food processing industry, and constructed numerous windmills. There were over 100 of them at its peak, with some operating until the early 20th century.[6]
In 1877, at 2 and 4 Okopowa Street was opened the Wola Hospital. It was further developed in the 1920s and 1930s, and in 1935, it was moved to 26 Płocka Street. At the time, it had specialised in treating tuberculosis and respiratory diseases. In 1951 it was turned into the Institute of Tuberculosis and Lung Diseases.[7]
In the 1880s, businessperson Karol Michler, had bought a parcell at 40 Wolska Street, where were constructed a bakary, steam mill, and a townhouse which became known as the Michler Palace.[8]
At the turn of the century, in the area, especially along the Wolska Street, were constructed tenements. This included a small neighbourhood of Wawelberg Colony, constructed between 1898 and 1900, and financed by Hipolit and Ludwika Wawelberg. It consisted of three tenements and was one of the first neighbourhoods in Poland offering cheap housing for working class.[9]
Between 1898 and 1903, at 76 Wolska Street was constructed the Catholic St. Bishop Stanislaus Church. In 1927, it became seat of then-established St. Adalbert Parish.[10][11]
In 1903, at 2 Młynarska Street was opened the Wola tram depot. It originally serviced the horsecars, and in 1908, they were replced with electric trams.[12]
Second World War
[edit]Na początku powstania warszawskiego było to miejsce ciężkich walk obronnych Batalionu Parasol.
Dowódca obrony Pałacyku, Janusz Brochwicz-Lewiński „Gryf” wspominał, że 2 sierpnia wracając z ataku na ubezpieczalnię przy ulicy Działdowskiej zorientował się, iż masywny budynek z żelazną bramą idealnie nadawał się do przeprowadzenia zasadzki na Niemców, którzy by rozbić barykadę na ulicy Wolskiej, musieliby przejść tuż obok niego. Dlatego „Gryf” zaproponował dowódcy batalionu Parasol, kapitanowi Adamowi Borysowi, obsadzenie budynku[1].
3 sierpnia obsadzono więc pałacyk wraz z sąsiednimi budynkami. Znajdowało się tam 17 żołnierzy uzbrojonych w 1 MG-42, 3 MP-40, 1 pistolet maszynowy Błyskawica, 3 karabiny, kilka pistoletów oraz dużą liczbę granatów.
4 sierpnia Niemcy atakowali ulicę Wolską, jednakże natarcie zostało powstrzymane na wysokości ulicy Syreny i walk o budynek nie było. Przy Wolskiej 26 saperzy ustawili zaporę przeciwczołgową złożoną z niewypałów niemieckich bomb lotniczych. Atakująca niemiecka ciężarówka została ostrzelana i zawróciła przy barykadzie. Po krótkiej wymianie ognia powstańcy zranili esesmana, który został wzięty do niewoli. Wieczorem załoga została wzmocniona, jej wyposażenie powiększyło się m.in. o erkaem.
Rankiem 5 sierpnia przesunięto do obrony budynku pluton Narocz oraz wzmocniono uzbrojenie załogi miotaczem płomieni. Między godziną 6 a 7[2] Niemcy przeprowadzili próbę ataku na barykadę na ulicy Wolskiej, dostając się w przygotowaną zasadzkę i ponosząc bardzo ciężkie straty. Powstańcy, którzy próbowali zebrać broń po zabitych, zostali ostrzelani przez czołgi Panther. O godzinie 8 nastąpił drugi atak. Jedną stroną ulicy posuwała się kolumna żołnierzy, po drugiej stronie posuwał się czołg Panther. Pomimo początkowych sukcesów (bardzo silny ogień praktycznie uniemożliwiał ostrzeliwanie z pomieszczeń od strony ulicy) i prób wejścia do budynków atak zakończył się niepowodzeniem. Grupa powstańców dowodzonych przez „Gryfa” znajdująca się w okolicy bramy młyna – martwej strefie karabinu maszynowego czołgu – zastrzeliła kilku esesmanów. To, w połączeniu z celnie rzuconym za czołg granatem, spowodowało panikę wśród żołnierzy niemieckich i odwrót.
Około godziny 10 nastąpiło trzecie natarcie. Grupa żołnierzy była wspierana dwoma czołgami. Jeden z nich ostrzeliwał pałacyk, drugi ustawił się gotowy do wyważania bramy. Esesmani wrzucali granaty do środka budynku. Atak został ponownie odparty, jeden z czołgów trafiony granatem zapalającym odjechał, choć płomienie po pewnym czasie zgasły. Podjęto decyzję o ewakuacji pałacyku i wycofaniu do znajdujących się na tyłach zakładów produkcyjnych.
Czwarte natarcie zostało poprzedzone bardzo silnym ogniem z czołgów, ostrzeliwujących pusty już budynek. Niemcy byli znacznie ostrożniejsi i zostali dodatkowo wzmocnieni przez grupę żołnierzy przechodzących przez wyłomy w murze od ulicy Działdowskiej. Podczas walk uszkodzona została konstrukcja młyna. Niemieccy żołnierze ostrzeliwani przez powstańców ponownie wycofali się z pola walki.
Znaczna część żołnierzy musiała zostać w tym momencie przesunięta, ze względu na niemiecki atak na ulicę Górczewską. Główny punkt obrony zlokalizowany był przy Wolskiej 42, natomiast pałacyk został ponownie zajęty jako ubezpieczenie dla tamtego punktu. Trwała tam jeszcze krótka walka, po której około godziny 15 powstańcy ostatecznie opuścili obiekt.
Pałacyk został zburzony wraz z młynem po zdobyciu przez Niemców ulicy Wolskiej.
After war
[edit]The neighbourhood was rebuilt after the war, with apparmwnt building, with portion if them designed in the socialist realism style.
In 1956, at 8/12 Młynarska Street was opened the PDT Wola department store ownned by Powszechne Domy Towarowe. Throughout the era of the Polish People's Republic (until 1989), it offered sold exclusive goods, and was one of the most popular stores in the city.[13][14]
On 3 September 1987, two trams collided at the crossing of Młynarska Street and Wolska Street, with 7 people dying, and 76 being injured. Later, on the same day, at the Warszawa Włochy railway station two passenger trains also collided with 8 people dying, and several being injured. Due to both tragedies, the day became known as the "Black Thursday".[15]
In 1988, near Sokołowska Street was opened the Warszawa Koło railway station.[16] In 2018, it was renovated and renamed to Warszawa Młynów. At the same time, further to the north, near Obozowa Street, was opened a new station named Warszawa Koło.[17]
On 4 April 2020, at the corner of Górczewska and Syreny Streets, was opened the Młynów station of the M2 line of the Warsaw Metro rapid transit underground system.[18][19]
Notes
[edit]https://tustolica.pl/sto-lat-temu-wola-przylaczyla-sie-do-warszawy-czy-moze-warszawa-do-woli_72943
.
Młynarska - "Na Woli wiatraków do woli". Nazwa ulicy pochodzi od wiatraków i młynów, które stały w tamtych okolicach jeszcze na początku XX w. W 1820 roku było ich 16. Młynarska stała się ulicą w czasach stanisławowskich, kiedy to Wola była przedmieściem Warszawy. Pod koniec XVIII wieku założono tu dwa cmentarze ewangelickie: luterański i kalwiński. Na początku XIX wieku ulica została wybrukowana. Na przełomie wieków zmienił się charakter zabudowy - pojawiły się kamienice i kanalizacja. Około roku 1909 wybudowano zajezdnię tramwajową. Podczas powstania zabudowa została prawie doszczętnie zniszczona. Po wojnie ulicę poszerzono. Od nazwy ulicy utworzono nazwę osiedla - Młynów.
http://www.przewodnik.wola.waw.pl/page/1004,historia-woli.html
Gdy w okresie rewolucji przemysłowej zbudowano kolej warszawsko-wiedeńską, Wola zaczęła się dynamicznie rozwijać. Wtedy na Młynowie powstały spichlerze i wiatraki, skąd nazwa Młynów.
W 1916 roku, wraz z całą Wolą, ta część miasta została włączona do Warszawy. W czasie II wojny światowej większa część osiedla została zrównana z ziemią, jednak nieco budynków ocalało, bardzo wielu mieszkańców zginęło w czasie rzezi Woli na początku sierpnia 1944 roku.
Po wojnie wybudowano na Młynowie osiedla mieszkaniowe, częściowo w socrealistycznym stylu. Od 2020 na osiedlu znajduje się stacja metra M2 Młynów.
- ^ "Widok na starą Wole". przewodnik.wola.waw.pl (in Polish).
- ^ Marek Tarczyński (editor): Elekcje królów Polski w Warszawie na Woli 1575-1764. Upamiętnienie pola elekcyjnego w 400-lecie stołeczności Warszawy. Warsaw: Oficyna Wydawnicza Rytm, 1997. ISBN: 9788386678594. (in Polish)
- ^ Eugeniusz Szulc: Cmentarze ewangelickie w Warszawie. Cmentarz Ewangelicko-Augsburski, Cmentarz Ewangelicko-Reformowany. Warsaw: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989, p. 11. ISBN: 9788303028358. (in Polish)
- ^ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warsaw: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, p. 185. ISBN 83-908950-8-0. (in Polish)
- ^ Barbara Petrozolin-Skowrońska (editor): Encyklopedia Warszawy. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, p. 111. ISBN 83-01-08836-2. (in Polish)
- ^ Andrzej Zaranek (19 March 2008). "Na Woli młynów do woli". warszawa.naszemiasto.pl (in Polish).
- ^ "Historia Szpitala Wolskiego i Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc". igichp.edu.pl (in Polish).
- ^ Jerzy S. Majewski (10 May 2007). "Od pałacyku Michla na Kercelak". warszawa.wyborcza.pl (in Polish).
- ^ Alicja Glinianowicz (17 November 2023). "Kolonia Wawelberga. Nietypowy eksperyment społeczny. To najstarsze osiedle mieszkaniowe w Warszawie posiadało własny regulamin". warszawa.naszemiasto.pl (in Polish).
- ^ Kościoły Warszawy. Warsaw: Wydawnictwa Rady Prymasowskiej Budowy Kościołów Warszawy, 1982, p. 207. (in Polish)
- ^ Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej, vol. 2: Parafie warszawskie. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam, 2015, p. 608. ISBN 978-83-7821-118-1. (in Polish)
- ^ Warszawskie tramwaje elektryczne 1908−1998, vol. 4. Warsaq: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2008, pp. 68–70. ISBN 978-83-923702-0-8. (in Polish)
- ^ Kamil Jabłczyński (17 May 2021). "Dawny Powszechny Dom Towarowy Wola zmienił właściciela. Czy legendarne miejsce przestanie istnieć?". warszawa.naszemiasto.pl (in Polish).
- ^ Krzysztof Jabłoński: Warszawa: portret miasta. Warsaw: Arkady, 1984. ISBN 83-213-2993-4. (in Polish)
- ^ Tomasz Urzykowski (3 September 2022). "'Czarny czwartek' w Warszawie. 35 lat temu w dwóch katastrofach komunikacyjnych zginęło 15 osób, ponad 100 było rannych". warszawa.wyborcza.pl (in Polish).
- ^ "Warszawa Młynów". atlaskolejowy.net (in Polish).
- ^ "Warszawa. Nowe przystanki dzięki przebudowie linii obwodowej". plk-sa.pl (in Polish). 17 February 2017.
- ^ "Dane techniczne i eksploatacyjne istniejącego odcinka metra". metro.waw.pl (in Polish).
- ^ "Metro dotarło na Wolę. Z nowych stacji skorzystali już pierwsi pasażerowie". tvn24.pl (in Polish). 4 April 2020.